Burn-out

Je probeert controle te houden op wat niet meer te controleren lijkt… Je bent moe, je geheugen laat je in de steek en je maakt fouten die je eerder niet zou maken. Je was nooit ziek, maar nu lijk je voorin de rij te staan bij ieder virus dat voorbij komt. Je bent somber en je ziet overal beren op de weg. Gelukkig weet je in je hart dat dit niet is wie jij bent. Tijd om jouw stress of burn-out te behandelen?

Wat is een burn-out?

Er is veel onderzoek gedaan naar stress en burn-out, maar een eenduidige definitie ontbreekt. TNO zegt dat een burn-out het gevolg is van werk gerelateerde stress. Andere bronnen hebben het over “de stress prikkel die chronisch wordt waardoor het lichaam niet meer voldoende herstelt en niet terug keert naar de neutrale staat van zijn”. Je systeem raakt overbelast.

De oorzaak van een burn-out

Er bestaat dus geen diagnose “burn-out”. Ook over de oorzaak zijn verschillende theorieën. De wetenschap is het er wel over eens dat stress een belangrijke oorzaak van een burn-out is.

Stress; hoe werkt dat dan?

Bij een normale stressreactie, maakt het lichaam eerst adrenaline en daarna cortisol aan. Die hormonen activeren verschillende hersencentra. Daarmee zorgt het lichaam dat alle vitale functies die direct noodzakelijk zijn voor het overleven worden voorzien van extra bloed en energie zoals spieren, de ademhaling en de bloedcirculatie. Alles wat je niet direct nodig hebt zoals je voorplantingsorganen en je spijsvertering wordt even op een lager pitje gezet.

Bij een gezonde stressreactie herstellen alle systemen zich zodra de stress prikkel afneemt en wordt de balans in zenuw- en hormoonstelsel weer hersteld. Daardoor vertraagt de hartslag en ontspannen spieren zich. Ook worden minder vitale delen van het lichaam weer voorzien van de normale toestroom van energie, bloed en zuurstof.

Chronische stress

Als de stressreactie langdurig aanhoudt dan blijft de cortisol spiegel hoog. Dat heeft tot gevolg dat delen van onze hersenen geactiveerd blijven. Vooral ons emotionele brein wordt daardoor beïnvloed. Onze cognitieve vaardigheden nemen af en we kunnen onze emoties minder goed reguleren; we maken fouten en we worden labieler. Cortisol heeft ook een negatief effect op ons immuunsysteem; we worden vatbaarder voor virussen en bacteriën.

Als de stress chronisch wordt dan herstelt het lichaam niet en keert dus niet terug naar de neutrale staat van zijn. Het lichaam en de geest went min of meer aan deze nieuwe status.

In je lichaam heeft die langdurige stress wel degelijk effect. Bij iedere volgende stress ervaring wordt het stress systeem hoger ingesteld. Daar speelt het zenuwstelsel ook een rol in. Wil je daar meer over weten? Lees dan mijn blog over Burn-out en de Polyvagaal theorie.

Vaak merk je er pas wat van als het je niet meer lukt je emotie te onderdrukken. Je geheugen laat je vaker in de steek, je maakt fouten en je voelt je daar heel slecht over. Daarnaast heb je een verhoogde bloeddruk en voel je spanning in je spieren (schouder, nek klachten). Je lijkt vatbaar voor ieder verkoudheidsvirus en het kost je steeds meer moeite om je energie balans op orde te houden. Totdat het niet meer lukt en de burn-out een feit is.