Laten we beginnen te vertellen dat codependentie geen stoornis is. Het is eerder een patroon waarbij je je eigen gevoelens en emoties ondergeschikt maakt aan de belangen van een ander en je eigen “ik” min of meer verdwijnt. Waarschijnlijk heb je dat ergens in je jonge leven aangeleerd. Meestal om te overleven in een situatie die bewust of onbewust niet veilig voelde.
Misschien waren jouw ouders emotioneel niet goed bereikbaar of emotioneel onvoorspelbaar, speelde er een generatie trauma of was er sprake van emotioneel of fysiek misbruik in je jeugd zoals pesten. Het trauma is niet altijd zo maar te duiden. Je zult niet de eerste zijn die het gevoel heeft dat je in een veilig gezin bent opgegroeid om er op latere leeftijd achter te komen dat er voor jouw emotie of gevoel te weinig aandacht is geweest, waardoor je jezelf bent gaan aanpassen aan de gevoelens van een ander.
Hoe dan ook; je hebt geleerd om voor jezelf te zorgen door voor de ander te zorgen. Je hebt geprobeerd om de emoties van een ander te reguleren zodat je eigen veiligheid zo groot mogelijk werd.
Het voelt vertrouwd om in te tunen op de gevoelens van anderen
Omdat je dit als kind hebt geleerd, voelt het vertrouwd om in te tunen op de ander en je eigen gevoelens en behoeften daar ondergeschikt aan te maken. Vaak heb je schaamte ontwikkeld voor je eigen gevoelens en emoties omdat daar door mensen in je omgeving een oordeel over is geweest. Wellicht zijn er dingen tegen je gezegd als “stel je niet zo aan”, “je bent ook veel te gevoelig”, “niet huilen, je bent een grote sterke meid of jongen”. Daardoor heb je al jong begrepen dat jouw emoties er niet mogen zijn en heb je geleerd ze te verbergen of je aan te passen met gedrag dat wel gewaardeerd werd.
In de kindertijd weten veel kinderen hiermee te overleven en groeien ze met codependent patronen vaak uit tot sociale pubers en volwassenen die geroemd worden om hun aanpassingsvermogen, hun sensitiviteit voor de gevoelens van de ander en hun grote inlevingsvermogen. Ze zorgen graag voor de ander want ze hebben geleerd dat ze daar waardering en erkenning voor krijgen.
Vaak komen pas op latere leeftijd in relatie met vrienden, je werkgever of je partner de duidelijke signalen dat die relaties niet bevredigend zijn. Je krijgt een burn out omdat je alle verzoeken van je baas denkt te moeten inwilligen. In relatie met je vrienden of je liefdespartner signaleer je dat de afhankelijkheid van elkaar niet in balans is. Je vindt het moeilijk om grenzen te stellen en op te komen voor je eigen behoeftes.
Verlatingsangst of bindingsangst
In liefdesrelaties kan verlatingsangst of bindingsangst ontstaan. Omdat je de neiging hebt je aan te passen aan de behoeftes van een ander is de relatie niet gelijkwaardig door een verschil in afhankelijkheid. Sommige mensen met codependent patronen hebben geleerd om alles zelf op te lossen en laten de ander niet toe. Anderen hebben (ongezonde) manieren gevonden om alsnog aandacht te krijgen voor eigen gevoelens en emoties waar een partner afstand van neemt omdat hij of zij niet overweg kan met manier waarop je die aandacht vraagt. Dat bevestigt dan weer je eigen gevoel van afwijzing waardoor je geen verbinding meer kunt maken in de relatie waardoor er nog meer afstand ontstaat in de relatie.
Dit resulteert vaak in relaties waarin je verbinding mist en het gevoel van eenzaamheid en verlatenheid ontstaat in de relatie. Omdat de patronen zo vertrouwd en ingesleten zijn, is het lastig om zelf te ontdekken waarom het niet lukt om een stabiele en veilige relatie te ontwikkelen. Je hebt niet geleerd dat jouw gevoelens er mogen zijn. Daarnaast heb je jouw eigen authentieke zelf leren afkeuren en daarmee blijf je manieren zoeken om op basis van je eigen patronen relaties te “redden”. Of je dat nou in een bestaande relatie doet of steeds weer op zoek gaat naar iemand waar het wel mee werkt… de patronen blijven hetzelfde.
Hoe doorbreek je dat codependentie patroon?
Allereerst door te begrijpen hoe het systeem van codependentie werkt en hoe jij daar in jouw eigen unieke situatie tot dusver mee omgaat. Door te onderzoeken waar jouw codependentie is ontstaan en de onderliggende oorzaak van pijn en afwijzing leert ontdekken en herkennen.
De uitspraak dat je pas van een ander kunt houden als je van jezelf houdt of dat je pas liefde kunt ontvangen als je jezelf liefhebt is populair, maar het vergt moed om te onderkennen en te begrijpen dat je dit zelf nog niet kunt. Vaak weet je niet eens hoe dat moet. Je hebt het simpelweg niet geleerd.
Heb je de eerste stap gezet? Dan kun je leren om je bewust te worden waar en wanneer dit patroon opspeelt in je leven. Wat je doet, wanneer je dat doet en wat jouw triggers zijn. Als dit bewustzijn is ontwikkeld kun je stapje voor stapje oefenen om dingen anders te doen. Het gaat dan niet alleen om gedrag, maar ook om erachter te komen wat jij voelt, wat jij wilt en wat jij nodig hebt. Veel mensen met codependent patronen zijn zo afgesloten van zichzelf dat ze dat niet weten.
Ben jij er klaar voor om je eigen codependent patronen te doorbreken? Bel of mail mij voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek. We kunnen dan samen onderzoeken hoe jij jezelf kunt zijn of worden in gezonde relaties.
Je hebt niet geleerd dat jouw gevoelens er mogen zijn
