Het klinkt soms zo eenvoudig; “volg je eigen hart”. Voor iemand met codependentie patronen valt dat echter lang niet altijd mee.
Weet je zeker dat jij je eigen hartenweg volgt?
Als codependent heb je vaak helemaal niet geleerd naar je eigen behoeftes of gevoelens te luisteren. In je overlevingsmechanisme heb je vooral geleerd om af te stemmen op de behoeftes van een ander. Je voelt je goed als de ander zich goed voelt. Vaak doordat je voor die ander kunt zorgen of omdat jij je aanpast aan de verwachtingen of wensen van de ander. Daar krijg je dan weer complimenten voor; “zo knap dat jij zo zorgzaam bent, dat jij er altijd bent voor je familie en vrienden, dat je altijd klaarstaat voor je zieke tante, collega of kennis….. “
Als je niet weet wat jouw behoeftes zijn en niet zo goed in staat bent om te voelen wat je zelf voelt dan wordt het behoorlijk lastig om je hart te volgen. Waar naar toe dan? Als je blijft doen wat je altijd deed dan is de kans groot dat je de hartenweg van een ander op gaat in de hoop dat je daarvoor erkenning en liefde terug krijgt.
Iemand met codependentie is sensitief, want hoe kun je anders afstemmen op de gevoelens van een ander. En met die kwaliteit kost het over het algemeen weinig moeite om te leren ontdekken wat je eigen gevoelens zijn.
Probleem opgelost zul je denken. Maar zo eenvoudig is het meestal niet…
Jij en je omgeving moeten wennen aan jouw nieuwe patronen
Jouw omgeving is gewend aan jouw zorgende kwaliteiten. Je hebt mogelijk vriendschappen opgebouwd die zijn ontstaan op basis van jouw aanpassingsvermogen. Als jij opeens je eigen gevoelens en behoeftes kenbaar maakt dan kunnen jouw vrienden en familie daar van in de war raken. Het systeem waarin je bent opgegroeid en dat je om je heen hebt gevormd is nu eenmaal gebaat bij het in stand houden van de patronen die er aan ten grondslag liggen.
Het patroon van aanpassen en de behoeftes van een ander prioriteit maken is meestal ontstaan in een situatie waarin jij je niet veilig voelde. Om te overleven heb je overtuiging aangenomen dat je het niet waard bent om ruimte in te nemen. Dat je alleen liefde kunt krijgen als je je aanpast en jezelf wegcijfert. Waarschijnlijk is het je grootste angst dat ze je zullen afwijzen en dat je alleen bent en blijft als je het anders zou doen.
Angst en schaamte
Die angst dient zich ook aan als jij gaat oefenen met je eigen ontdekte gevoelens en behoeftes. Dat is kwetsbaar, onwennig en vaak ronduit oncomfortabel. Je laat misschien wel voor het eerst je echte ik zien aan de buitenwereld. Daar ben jezelf en jouw omgeving niet aan gewend. Bovendien moet je jouw reflexen om de ander te hulp te willen schieten nog leren ombuigen en dat kost tijd.
De kans is groot dat in deze eerste periode van oefening de schaamte zich (weer) aandient. Waarschijnlijk heb je jezelf al vaak verteld dat je te kwetsbaar bent. Te gevoelig. Dat je je niet zo moet aanstellen. Dat je volwassen moet worden en dat je niet zo’n huilebalk moet zijn. Misschien is het met de beste bedoelingen om je wat weerbaarder te maken tegen je gezegd door je ouders of je zusjes of broertjes. Het kan ook zijn dat je vroeger gepest bent en daardoor wel uitkijkt om jezelf te zijn in de buitenwereld. En eenmaal toegekomen aan een carrière is het helemaal not done om je tranen te laten zien als je een niet zo sensitieve baas treft.
Daarnaast heb je waarschijnlijk de overtuigingen aangenomen dat het egoïstisch is om aan jezelf te denken en dat je de ander in de steek laat als je je eigen behoeftes wilt vervullen.
Ondanks dat je geroemd wordt vanwege al je goede eigenschappen van zorgzaamheid, betrokkenheid, inlevingsvermogen, klaar staan voor de ander en streng zijn voor jezelf, kom je er meestal zo in de loop van je leven achter dat er iets niet klopt. Jouw relaties lopen niet lekker, op je werk loop je tegen je grenzen aan met mogelijk een burn-out als gevolg of je hebt het gevoel dat je je eigen leven nog steeds niet echt vorm hebt gegeven omdat je geneigd bent anderen te volgen in hun keuzes in plaats van zelf richting te geven.
Hoe krijg je de juiste hulp?
Veel mensen komen op dit punt tot de conclusie dat ze misschien wel wat hulp van buitenaf kunnen gebruiken. Het gevaar bestaat dat jouw hulpvraag er dan uit bestaat dat je sterker wilt worden, dat je van dat gejank af wilt, dat je meer opgewassen wilt zijn tegen de buitenwereld en vooral; dat je “normaal” wilt zijn.
Vol goede moed en vertrouwen ga je aan de slag om jezelf te veranderen. Met een kundige en betrokken coach of therapeut die je daarbij helpt. Je bent een assertiviteitstraining verder, je hebt een test gedaan over je eigen persoonlijkheid en inzicht gekregen in je kwaliteiten en je valkuilen en misschien heb je ook geleerd om jouw emoties te reguleren. Je denkt de wereld weer aan te kunnen. Tot dat je merkt dat er diep van binnen nog steeds een heel onzeker en verward deel van jezelf zit dat maar niet begrijpt waarom je niet “normaal” kunt reageren op die boze baas, die assertieve vriendin of je vader of moeder die verwacht dat je ieder weekend langskomt.
Doorbreek jouw codependentie patronen met een ervaren coach of therapeut
Het leren van nieuwe cognitieve vaardigheden kan heel helpend zijn, maar meestal is er iets meer nodig om codependentie patronen te doorbreken. Gelukkig is er nu zoveel meer bekend over codependentie en zijn er nu ook in Nederland veel goed opgeleide coaches en therapeuten die je in dit proces kunnen ondersteunen. Samen met jou zullen ze eventueel onderliggende hechtingstrauma’s onderzoeken en jou begeleiden in het verwerken daarvan. Ze zullen je leren jezelf te erkennen met je kwetsbaarheid en je gevoeligheid. Maar je ook leren te ontdekken waar jouw eigen persoonlijke kracht zit. Bewustwording van je reflexen om de ander te hulp te schieten en wennen aan het onwennige en oncomfortabele gevoel om voor jezelf te kiezen en voor jezelf te zorgen hoort daar ook bij. Net als de wetenschap dat je soms iemand anders in de steek moet laten en dat dat ok is.
En ja; het is het waard. Want als jij je echte ik leert kennen en durft te laten zien, dan zal je ook leren dat je van jezelf kunt houden, dat het echt mogelijk is om je eigen hartenweg te volgen en hoeveel vervulling dat geeft. Want als jij jezelf bent, ontmoet je ook mensen die zich daardoor aangetrokken voelen. Op die manier draagt dit hele proces er dan ook aan bij dat jij jezelf kunt zijn in gezonde relaties.
Succes en….. je weet me te vinden mocht je na dit artikel denken “dat wil ik ook; dat van die hartenweg volgen”.
Weet je zeker dat het je eigen hartenweg is?
